mftasdelen@gmail.com
Kolon dediğimiz organımız yani kalın bağırsağımız; ince bağırsağımızın bitimiyle başlayan ve anüste son bulan 1.5-2 metre uzunluğunda bir yapıdır. Kolon kanseri; bu içi boş, tüp şeklindeki yapının iç yüzeyini kaplayan hücrelerden meydana gelir.
Kolon kanseri ülkemizde her iki cinsiyette de en sık görülen 3. kanser türüdür. Genellikle ileri yaşlarda görülmekle birlikte özellikle ailesel yatkınlık ve genetik geçiş söz konusu olduğunda genç yaşlarda da görülebilir. Kolon kanseri gelişiminde yaşam tarzı, çevresel faktörler ve genetik yapımız etkilidir.
Ailesinde kalın bağırsak kanseri olan kişiler daha fazla risk altındadır. Bu hastalığın genetik geçişinin olduğu bilinmekte ve bu bireylerin ailesi daha yakın takip edilmektedir. Beslenme alışkanlıkları da kolon kanseri gelişiminde önemli olup özellikle lif açısından fakir hayvansalgıdalar ile beslenen, alkol tüketen ve obez kişilerde daha sık bu hastalık ile karşılaşılır. Tütün ürünlerinin kullanılması da kolon kanseri ile ilişkili görülmektedir.
Kolon kanseri oluşmadan önce bağırsağın içerisinde polip dediğimiz yapılar oluşur. Yapılan tarama kolonoskopileri ile bu polipler tespit edilip çıkarıldığında oluşacak kanser önlenmiş olur. Bu nedenle kolon kanseri ile mücadele daha kanser gelişmeden başlar. Bu amaçla bol lifli gıdalar ile beslenmeli, kırmızı et ve alkol tüketiminde ölçülü olunmalıdır. Meme kanserinde de olduğu gibi kolon kanseri için yapılacak tarama kişiyi kanserden korumayacak ancak erken tanı konmasını ve erken evrede tedavi edilmesini sağlayacaktır.
Kolon kanserinin en sık belirtisi makattan kan gelmesidir. Dışkılama alışkanlıklarında değişim örneğin kabızlık ve ardından bir süre ishal olunması, tuvalet yapılmasına rağmen rahatlayamama ve halen tuvalet varmış gibi hissetme kolon kanserinin belirtisi olabilir. 50 yaşın üstünde sağlıklı bir kişide kansızlık tespit edilmiş ise mutlaka kolon kanseri akla getirilmeli ve endoskopi uygulayan bir hekime başvurmalıdır.
Kolon kanserinde tarama dışkıda gizli kan bakılarak ve kolonoskopi ile yapılır. Kolonoskopiye ulaşma imkanı yoksa yılda 1 kez dışkıda gizli kan bakılması ve pozitif tespit edildiğinde kolonoskopi yapılması önerilir. Eğer imkan varsa 50 yaşından sonra kolonoskopi yapılması, her hangi bir şey tespit edilmediği durumda ise 3 ila 5 yılda bir tekrarlanması önerilir. Kolonoskopide polip veya başka bir lezyon saptanmış ise daha kısa süreli takipler gerekebilir.
2020 yılının daha sağlıklı bir yıl olması temennisi ile…
Op. Dr. İksan Taşdelen
Bilgi Danışma: mftasdelen@gmail.com
